GDI (Geophysical Detection Instruments), yer altı yapılarını analiz etmede kullanılan gelişmiş dedektör sistemlerini üreten bir markadır. Hem metal tespiti hem de boşluk, tünel, mezar ve zemin değişimi gibi hedefleri tanımlayabilen sistemleriyle profesyonel alanda büyük ilgi görür. GDI cihazları, sadece sinyal üretmekle kalmaz; kullanıcıya hedefin formunu, derinliğini ve yoğunluğunu da sunar.
Define aramalarının yanı sıra mühendislik, jeoloji ve arkeoloji gibi bilimsel disiplinlerde de sıkça kullanılan GDI sistemleri, teknolojik altyapısı sayesinde kazı yapılmadan önce detaylı veri sunarak zaman ve maliyet tasarrufu sağlar. Cihazlar, hem yüzey taraması hem de derin analiz için farklı modlara sahiptir.
GDI dedektörleri, genel olarak üç temel teknolojik sistem üzerine kuruludur: elektro-manyetik analiz, rezistivite (jeofiziksel direnç ölçümü) ve manyetik alan taraması. Bu sistemler sayesinde zemin altındaki yoğunluk farklılıkları ölçülerek boşluk, metal, mineral ve tünel gibi oluşumlar ayırt edilebilir.
Özellikle GDI’nin geliştirdiği 3D yer altı görüntüleme sistemleri, operatörün sahada aldığı verileri gerçek zamanlı olarak görselleştirmesini sağlar. Bu sistemler tablet veya dizüstü bilgisayarlar üzerinden kontrol edilebilir ve tarama verileri renkli grafiklerle kullanıcıya sunulur.
GDI’nin en çok bilinen ve kullanılan modelidir. Radar, rezistivite ve gradyometre sistemlerini bir arada sunar. Derin hedefleri analiz ederken aynı anda zemin tabakasının yapısını da gösterir. 3D analiz moduyla hedefin boyutu ve konumu net şekilde belirlenebilir.
Metal ayrımı ve manyetik alan analizi yapabilen bu model, özellikle demirli ve demirsiz metallerin ayrıştırılmasında başarılıdır. Yüksek çözünürlüklü manyetik sensörleri sayesinde hedefi sadece tespit etmekle kalmaz, türü hakkında da fikir verir.
Altın gibi düşük iletkenliğe sahip değerli metallerin tespitine özel geliştirilmiş bir yön bulma sistemidir. Yüksek frekanslı sinyal yollayarak altın, platin gibi metallerin elektromanyetik yansımasını yakalayabilir. Bu model uzun menzilli taramalarda yön tayini için kullanılır.
GDI dedektörleri, hedefin yapısına ve zeminin yoğunluğuna bağlı olarak değişken derinliklerde çalışabilir. Geo Examiner modeli gibi 3D sistemlerde 20-25 metreye kadar analiz yapılabilirken, manyetik modeller 5-8 metre aralığında net metal ayrımı sağlar. Gold X-Finder gibi yön tayinli cihazlar ise 100 ila 400 metreye kadar uzaklıktan sinyal yakalayabilir.
Bu cihazların ortak özelliği, hedefin sadece varlığını değil; derinlik, hacim, pozisyon ve hatta şekil gibi bilgilerini sunabilmesidir. Bu sayede kullanıcı, kazıya başlamadan önce çok detaylı bir analiz yapabilir.
GDI dedektörleri aşağıdaki alanlarda aktif olarak kullanılabilir:
Definecilik: Altın, gümüş ve diğer değerli metallerin tespiti
Arkeoloji: Mezar, sığınak, geçit, tarihi yapı ve temel kalıntıları
Jeoteknik mühendisliği: Zemin yapısının analiz edilmesi, çökme riski, boşlukların haritalanması
Maden ve mineral arama: Cevher damarları, mineral birikintileri, yer altı su kaynakları
Altyapı ve inşaat: Boru hattı, kanalizasyon, beton altı yapı analizleri
GDI sistemleri, bu alanlarda kullanılan farklı teknolojileri tek cihazda birleştirebildiği için geniş kullanım esnekliği sunar.
GDI cihazları genellikle dizüstü bilgisayar ya da tablet ile birlikte kullanılır. Tarama sonuçları grafik ekranlara anlık olarak yansıtılır. Cihazların arayüzleri sade ve çok dilli desteklidir. Yazılım, alınan verileri analiz ederek renkli 2D veya 3D haritalar oluşturur.
Operatör, hedefin derinliğini ve pozisyonunu bu yazılım üzerinden net şekilde takip edebilir. Tarama kayıtları daha sonra dışa aktarılabilir, farklı analiz yazılımlarında kullanılabilir. Bu yapı, cihazları sadece sahada değil, ofis analizlerinde de aktif kılar.
GDI dedektörleri Türkiye’de teknik açıdan yasal olarak satılabilir ve kullanılabilir. Ancak bu cihazlarla yapılan analiz sonrası kazı yapılacaksa, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan kazı izni alınması zorunludur. Arkeolojik alanlarda veya kamu arazilerinde izinsiz kazı yapılması ciddi yasal yaptırımlara yol açar.
GDI sistemleri daha çok analiz odaklı kullanıldığından, kazıdan önce veri toplamak ve yasal süreci belgelemek için idealdir. Kurumlarla çalışan profesyonel ekipler, bu cihazların sunduğu analiz verilerini resmi raporlamalarda da kullanabilir.
GDI cihazı almayı planlayan kullanıcılar şu kriterlere dikkat etmelidir:
Kullanım amacına göre uygun model seçimi
Yazılım güncelleme ve dil desteği
Teknik servis, eğitim ve kullanıcı desteği
Orijinal üretici garantisi
Veri aktarım kabiliyeti ve analiz formatı desteği
Bu kriterlere göre yapılan seçim, uzun vadede verimlilik sağlar ve cihazdan alınan performansı maksimize eder.
GDI kullanıcıları, özellikle Geo Examiner modelinin saha analizinde sağladığı verilerden oldukça memnun kalmaktadır. Kullanıcılar, cihazın sadece sinyal değil, grafik verilerle destek sunmasının analiz güvenliğini artırdığını belirtmektedir. 3D görüntüleme özelliğiyle hedefin ne olduğunu anlamadan kazı yapılmadığı için gereksiz eforun önüne geçilir.
Profesyonel mühendislik firmaları, cihazların veri aktarım ve grafik analizi özelliklerinden memnuniyetle bahseder. Arkeologlar ve jeologlar ise boşluk tespiti, yer altı geçidi haritalama ve temel analizlerde GDI cihazlarını sıklıkla tercih etmektedir.
GDI dedektörleri, sadece bir sinyal değil, yer altı hakkında bilimsel bilgi sunan cihazlardır. Radar, manyetik, yönsel ve jeofiziksel sistemleri birleştirerek analiz süreçlerini güvenli ve etkili hale getirir. Kazı öncesi veri elde etmek isteyen tüm kullanıcılar için GDI cihazları profesyonel bir tercihtir.
Doğru kullanımla, teknik bilgiyle ve yasal çerçevede çalışıldığında GDI sistemleri, yalnızca hedefe ulaşmayı değil, doğru hedefe ulaşmayı garanti eder.